Trong quá trình đọc kiểm soát, đặc biệt là với một cuốn sách dài và khó, bạn có thể hiểu thấu đáo ý kiến của tác giả về chủ đề mà họ nêu ra. Aristotle là người luôn suy nghĩ rạch ròi, nhưng mức độ khó trong các tác phẩm còn tồn tại của ông khiến các học giả cho rằng chúng chính là những ghi chú cho các bài diễn thuyết, sách, hoặc là những ghi chú của chính Aristotle hay của một sinh viên nào đó ghi lại những lời dạy của thẩy mình. Thứ nhất, bạn có thể dựa vào gợi ý của tác giả để tìm ra bố cục cuốn sách.
Điều chúng tôi muốn nhấn mạnh ở đây là đọc phân tích luôn luôn tích cực. Bạn cũng không thể học được bất cứ một thói quen hay kỹ năng nào nếu bạn không làm theo các quy tắc. Vấn đề là cái nào được nhấn mạnh hơn.
Vì các trường đại học cũng sắp xếp nội dung dạy giống hệ thống trên và học viên dựa vào dó để học nên cách sắp xếp này trở nên hữu dụng trong ngành giáo dục. Độc giả của các tác phẩm mô tả giống như một con chim bắt mồi, luôn tỉnh táo và sẵn sàng lật lại vấn đề. Cách đọc như thế được những người Do Thái chính thống áp dụng khi đọc Kinh Cựu Ước; người Cơ đốc giáo áp dụng đọc Tân Cựu Ước; người Hồi giáo đọc Kinh Koran; người theo chủ nghĩa Marxists đọc các tác phẩm của Marx, Lenin và tuỳ thuộc vào tình hình chính trị họ đọc các tác phẩm của Stalin; các nhà tâm lý học theo trường phái Freud đọc các tác phẩm của Freud; các sĩ quan quân đội Hoa Kỳ đọc sách huấn luyện bộ binh…
Việc học được thực hiện thông qua ngôn từ dưới dạng viết hay nói, và thông qua việc đọc và nghe. Tóm lại, bạn phải nắm vững kiến thức trước khi sử dụng sách tham khảo. Thậm chí có những bài báo rất hay, được biên tập công phu, có trách nhiệm nhưng chúng vẫn mang lại vấn đề mà chúng tôi đã bàn ở cuối chương trước.
Những cuốn sách khoa học vĩ đại thường dễ đọc hơn rất nhiều những cuốn khác vì các tác giả đã cẩn thận giúp bạn hiểu được những thuật ngữ, xác định rõ các nhận định chính và trình bày các luận điểm chủ chốt. Ví dụ, cuốn sách lịch sử về cuộc nội chiến ở Mỹ không phải là sách lịch sử thế giới ở thế kỷ XIX. Một số cuốn tiểu sử mang tình chất giáo huấn, được viết ra với mục đích giảng dạy đạo đức.
Nhưng bạn có thể thấy băn khoăn làm sao để tìm ra các nghĩa mà tác giả sử dụng? Câu trả lời là bạn phải xác định nghĩa của từ bạn chưa hiểu dựa trên ý nghĩa của tất cả các từ bạn đã hiểu xuất hiện trong cùng ngữ cảnh. Một người đọc một cuốn sách hay mà vẫn bị ngủ quên chưa hẳn là vì họ không cố gắng, mà vì họ không biết cách cố gắng như thế nào. Chúng ta có thể thấy đây là một nhận định không xuất phát từ thực tế.
Vấn đề mà nhiều người gặp phải khi đọc thơ, nhất là các bài thơ hiện đại khó đọc, xuất phát từ việc không nhận thức được quy tắc đầu tiên này. Như vậy, nhiệm vụ của chúng tôi đã hoàn thành, nhưng bạn thì chưa. Hầu hết các khoá học tốc độ không giải quyết được vấn đề này.
Do đó, bạn càng phải suy xét cẩn thận hơn trước khi đưa ra đánh giá của bản thân. Bạn sẽ không thể biết được nhiều nếu tất cả những gì bạn biết chỉ là các dữ kiện. Lý do vì họ không biết làm thế nào để tập trung đầu óc vào những việc đang làm.
Khi thiếu những kiến thức cần thiết, chúng ta không thể giải quyết được những vấn đề nhất định, hoặc không thể chứng minh cho các kết luận nhất định. Năm 1859, Darwin xuất bản một cuốn sách rất nổi tiếng. Có những cuốn vẫn mãi nằm ngoài tầm của bạn dù bạn có đọc giỏi đến đâu.
Trong khi triết học cũng giải quyết những vấn đề của thế giới nhưng chúng ta thường ít khi đưa ra ý kiến về những câu hỏi triết học. Sự phân tích thấu đáo về cuộc thảo luận xung quanh một vấn đề sẽ tạo điều kiện giúp các nghiên cứu sau đạt kết quả tốt hơn. Giả vờ tin điều mà bạn thật sự không tin là một bài tập trí óc đáng làm.