Những ý tưởng khích động đưa ra cũng có thể là những ý tưởng hết sức nghiêm túc. Người tư duy mũ xanh có thể đưa ra những nhận xét về những gì mà anh ta quan sát. …Tôi muốn mỗi người trong số bạn sử dụng tư duy mũ vàng để nhìn nhận quan điểm của những người khác.
Giả sử chúng ta muốn có một vài ý tưởng mới đối với thuốc lá. Trong nhiều trường hợp, những cảm xúc trên chiếm ưu thế trong toàn bộ quá trình tư duy. Trên thực tế, trong những cuộc thảo luận như vậy không có nhiều việc để làm bởi vì kết quả cuộc thảo luận ta có thể nhận thấy từ trước.
Tuy nhiên, tôi sẽ điểm lại những điểm cơ bản của lối tư duy mới lạ ở những phần tiếp theo của cuốn sách này, bời vì những điểm này cũng là những điểm cơ bản của lối tư duy mũ xanh. Khi mọi người trong một cuộc họp cùng đội chiếc mũ trắng, thì vai trò của chiếc mũ trắng được ngầm hiểu rằng: “chúng ta hãy giả làm người Nhật trong một cuộc họp của người Nhật". Nó quá phức tạp và lộn xộn.
Nhưng tuyệt nhiên chiếc mũ đội đầu không nói lên bản chất con người. Thời gian áp dụng chiếc mũ đỏ cũng nên ngắn hơn so với thời gian áp dụng những chiếc mũ khác. Chiếc mũ đỏ tư duy khuyến khích mọi người tìm kiếm xem "Liệu những xúc cảm liên quan đến sự việc này là gì vậy?"
Khả năng trực giác phần lớn là nhờ những kinh nghiệm tích lũy được. Có nhiều cách khác nhau để có được sự tiến triển dựa trên một ý tưởng, đó là sự chắt lọc phần chính và dựa vào sự khác biệt. …Tôi sử dụng chiếc mũ vàng nhưng tôi không nhận thấy bất cứ điểm thích cực nào của ý tưởng đang xem xét.
Trong một cuộc họp, ai cũng muốn được tham gia, được chú ý, được cống hiến, và cách dễ nhất để cống hiến là đưa ra những nhận xét kiểu: «đúng vậy …nhưng…» một ý tưởng được đưa ra hợp lý tới 95%, nhưng mọi người lại có khuynh hướng chú ý tới 5% ít hợp lý hơn đó. Đây là những chiếc mũ của trí tưởng tượng. Cũng có thể xảy khả năng những kẻ phạm tội đó sẽ tiến hành những hành động tàn bạo hơn: Chúng muốn thủ tiêu nạn nhân để không còn nhân chứng.
Và tới một số người, đây là một thói quen. Sự nhận định quả quyết thường được đưa ra dựa trên những kinh nghiệm sẵn có, những thông tin liên quan, những đúc kết logic, những gợi ý, những phương hướng, những suy đoán và cả những hy vọng. Khi tư duy là rõ ràng và đơn giản, nó trở thành thú vị và hiệu quả hơn.
Liệu anh có thể sử dụng chiếc mũ đỏ và nêu lên những cảm nhận trực giác của anh về việc sáp nhập này? Để học lối tư duy sáng tạo, đôi khi cần đến cả những ý tưởng mang tính chất khiêu khích, mà những ý tưởng này dường như đi ngược lại với lôgíc. Bạn muốn có một lý do bào chữa thích hợp cho việc bạn không thích anh ấy.
Sự sẵn sàng tìm kiếm sự thay thế (của nhận thức, của sự giải thích, của hành động) là một phần quan trọng của lối tư duy mũ xanh. Một chiếc mũ xanh cấu trúc có thể đưa ra kế hoạch về những điều gì xảy ra tại mỗi thời điểm - còn hơn cả chức năng của một chương trình máy tính. Nếu áp dụng phương thức tư duy "Sáu chiếc mũ", họ có thể giảm tới 75% thời gian hội họp, do đó tăng thêm 30% thời gian làm việc mà chẳng tốn một đồng chi phí nào.
Trong mọi trường hợp, mọi người chỉ bộc lộ cảm xúc tại thời điểm đó. Để bắt đầu bất cứ một mẫu thiết kế nào, chúng ta cũng cần khởi nguồn từ khả năng nhìn nhận vấn đề. Trong rất nhiều tổ chức, trên thực tế, biểu tượng tượng trưng những chiếc mũ đã trở thành một phần của ngôn ngữ hàng ngày và được xem như một cách tư duy hiệu quả nhất.