Như đã nói ở phần đầu, phương pháp đọc trình bày trong cuốn sách này có thể áp dụng được với mọi loại tài liệu bạn phải đọc hay muốn đọc. Chúng là tuyên ngôn nêu lên tri thức hoặc ý kiến. So sánh với việc viết và đọc, ta sẽ thấy nội dung viết và đọc cũng giống như quả bóng là thứ bị động chung cho cả hai hoạt động bắt đầu và kết thúc một quá trình nào đó.
Khi đã làm được điều này, học sinh có thể đọc nhanh với tốc độ của trí óc chứ không phải chậm chạp như tốc độ của mắt. Ông tường thuật lại nhiều ví dụ về những thí nghiệm đặc biệt mà chỉ những người quan sát cẩn thận và được đào tạo bài bản mới có thể hiểu được. Trong năm hình thức trên, có lẽ phổ biến nhất từ trước đến nay là kiểu viết theo kiểu chuyên luận hay bài luận.
Điều này đúng ngay cả với một đại bị kịch. Nhiều vở kịch của Shakespeare đòi hỏi người đọc phải có sự suy đoán như trên. Tất cả các biện pháp chúng tôi đưa ra nhằm giúp bạn xác định những từ quan trọng trong một cuốn sách sẽ không đem lại kết quả gì, trừ phi bạn nỗ lực ghi chú và tìm ra ý tưởng ẩn chứa trong các từ đó.
Đọc tiêu đề sách cẩn thận rất quan trọng, nhưng chưa đủ. Bạn có thể lưu ý và hưởng ứng theo những tuyên ngôn đó nhưng bạn nên nhớ rằng, bạn đang lưu ý và hưởng ứng một điều gì đó chứ không phải bản thân câu chuyện hay bài thơ. Giai đoạn ba - vốn từ vựng tăng lên và biết sử dụng ngữ cảnh - hầu hết các trẻ thường đạt được vào khoảng cuối lớp bốn.
Vì thế, họ kết luận rằng các vật thể trên trời được cấu tạo từ một loại vật chất khác. Cuối cùng, bạn lại tìm đến nó. Bên cạnh hai loại câu hỏi trên, có những câu hỏi về sự cần thiết và tính ngẫu nhiên; về vật chất và phi vật chất; vật lý và phi vật lý, tự do và không xác định; về năng lực của trí tuệ con người; bản chất và mức độ kiến thức của nhân loại; về sự tự do của ý chí.
Hầu hết các tác phẩm mô tả đều có phần này. Khi đọc kiểm soát một cuốn sách, dù thời gian cho phép ít đến đâu, bạn cũng phải trả lời được câu hỏi Sách này thuộc loại gì: tiểu thuyết, lịch sử hay khoa học?. Khi bạn hứng thú với phương pháp đọc phân tích, bạn có thể đọc sách về nhiều chủ đề đặc biệt để thoả mãn sự tò mò của bản thân và thu được nhiều điều bổ ích.
Nhưng chúng ta không cần đọc chi tiết cả cuốn, nhất là lần đọc đầu tiên. Bạn không nên hiểu từ giai đoạn theo nghĩa liên quan đến thời gian trừ khi bạn đang ở giai đoạn đầu luyện đọc phân tích. Ở khả năng thứ hai, mỗi từ có thể dùng để diễn giải nhiều thuật ngữ.
Một độc giả tích cực sẽ không chỉ chú ý đến từ mà còn chú ý đến câu và đoạn văn, vì đó là cách duy nhất để có thể xác định các thuật ngữ cũng như nhận định và lập luận mà tác giả sử dụng. Ngược lại, độc giả hay thính giả giống người bắt bóng trong môn bóng chày nhiều hơn. Nhưng điều này chỉ đúng nếu chúng ta có sự đồng cảm với nhân vật đó.
Trong nhiều trường hợp, chúng ta không thể áp dụng những quy tắc này hoàn toàn giống như khi đọc một cuốn sách, nhưng việc điều chỉnh chúng cho phù hợp với loại tài liệu đang đọc không có gì khó. Ngoài ra, bạn cũng đừng cố nhồi nhét, học thuộc cả một cuốn từ điển. Điều này tương đối dễ thực hiện.
Các cuốn sách hay nhất tặng nhiều phần thưởng nhất. Lập luận là một chuỗi các mệnh đề tạo nền tảng cơ sở cho một kết luận. Khi bị lão hoá, trí tuệ mới mất đi sức mạnh tăng kỹ năng và hiểu biết.