Lối tư duy phê phán và lối tư duy chiếc mũ đen liên quan trực tiếp tới việc nhìn nhận một đề xuất xem nó phù hợp với những gì chúng ta đã biết. Mục đích của chiếc mũ đen tư duy là chỉ ra phương án thay thế nào là không thể và không sử dụng được. Vấn đề mấu chốt là ở chỗ không ai đến cuộc họp với một ý tưởng - con đường- nung nấu sẵn trong đầu.
Hãng Ford đã Chế tạo chiếc Edsel dựa vào những điều tra thị trường và đã bị thất bại hoàn toàn. Vì vậy, thay vì tạo ra những phương án có sẵn, chúng ta hãy cùng nhau xem xét sự việc. Rõ ràng là mọi người đều biết đến mục đích để tư duy là gì, nhưng mọi người đường như chẳng bao giờ nói ra điều này, ngay cả nói về mục tiêu tổng thể hoặc những mục tiêu trước mắt.
Việc xác định phạm trù của sự việc và định nghĩa sự việc chính là bản chất của triết học. Chiếc mũ xanh cũng giúp chúng ta thông báo về việc thay đổi màu mũ. Vào một thời điểm, mọi người đều đội chiếc mũ đen, lúc khác lại cùng đội chiếc mũ trắng.
Như tôi đã chỉ rõ ở phần tr', chiếc mũ đen có vai trò chỉ ra những thiếu sót nhưng nó không có vai trò phải hoàn thiện những thiếu sót đó. Điều này có thể chưa chắc chắn nhưng chúng ta luôn phải ở tư thế sẵn sàng. Đó là lý do tại sao bạn gợi ý rằng phương án sẽ không khả thi.
Điều này khác hẳn với việc bạn ngồi chờ ý tưởng tự đến với bạn. Mọi người thường được yêu cầu bộc lộ xúc cảm trong những vấn đề mang tính thoả hiệp. Rõ ràng rằng một mô hình sẽ trở thành thông dụng nếu tất cả mọi người trong một tổ chức đều nhận thức được luật của trò chơi.
Với chiếc mũ đỏ, mọi người sẽ dựa vào cảm giác, trực giác và cảm xúc để xem xét tình huống. …John, ý kiến của anh về vấn đề này là gì? Theo anh thì chúng ta sẽ giải quyết vấn đề này như thế nào? Tôi muốn biết ý kiến của anh theo quan điểm chiếc mũ vàng. Nếu bạn phải quyết định lái xe tới một địa điểm cụ thể và những người liên quan chỉ biết con đường đó một cách lờ mờ, điều này sẽ làm nảy sinh nhiều tranh cãi về việc bạn nên theo con đường nào.
Cũng có những nhà tư bản công nghiệp đứng ngoài nhìn vào thị trường thuốc Aspirin rộng lớn và ước rằng giá mà họ chiếm được chỉ một thị phần nhỏ của thị trường thuốc đó, điều đó cũng đủ giá trị lắm rồi. Mọi người thường có xu hướng dựa vào "chiếc mũ đội đầu" để kết luận bản chất con người, nhận xét người này là thuộc kiểu mũ xanh lá cây, người kia thuộc kiểu mũ xanh da trời!. … Mọi người lưu ý rằng tôi đang sử dụng chiếc mũ xanh tư duy do đó tôi được phép trình bày những ý tưởng như trên.
Nhưng tôi thì không đưa ra câu trả lời như vậy. Các luật sư trong quá trình xử án thường lái sự việc theo chủ đích sẵn có. Về khía cạnh suy đoán, chiếc mũ vàng tư duy vạch ra viễn cảnh tốt nhất có thể và những ích lợi tối đa.
Liệu chúng ta có thể làm được điều gì đó từ cơ hội này. Bạn có thể khẳng định tầm hiểu biết cao hơn của mình bằng cách đưa ra những ý kiến khả thi hơn người khác. Khi một nhiệm vụ tư duy không được thực hiện, chúng ta cần chú ý rằng đó là dấu hiệu của sự thất bại.
Mọi người cũng nói rằng Cô-lôm-bô dám chèo thuyền băng qua Đại Tây Dương cũng chỉ vì ông ta dựa theo cách tính toán cũ và tính toán sai lầm một cách nghiêm trọng khoảng cách vòng quanh trái đất. Chiếc mũ đen là chiếc mũ yêu cầu chúng ta hãy cẩn thận suy xét mọi việc. Giữa 1 khía cạnh này còn tồn tại một khía cạnh thứ 3.